سعادت دانش آموزان در پرتو نماز

سعادت دانش آموزان در پرتو نماز

سعادت دانش آموزان در پرتو نماز

مقدمه :

در عرصه تعلیم وتربیت عواملی تاثیرگذار بوده و زمینه ساز توفیق به شمار می آیند . نخستین عامل ، قدرت معلمی معلم است . بدون شک ، توانایی علمی معلم در شکوفایی علمی و تکامل فرهنگی شاگردان نقش محوری دارد که این توانایی در ابعاد مختلف تجلی می یابد . هر معلمی باید با پیش مطالعه و جمع آوری مطالب (طرح درس ) مورد نظر به ارائه مطالب بپردازد . نداشتن مطالعه پیشین و گردآوری نکردن تحقیقات لازم سبب پراکنده گویی و سطحی نگری معلم و اتلاف وقت دانش آموزان می شود و به طبع ، رونق علمی کلاس از بین می رود . همچنین باید از دیدی علمی و بیانی عالمانه برخوردار باشد . پس باید به طرح مباحثی بپردازد که درستی آن برای خودش به اثبات رسیده و جزء باورهای علمی او شده باشد و از بیان مطالبی که در آن مطالعه و تحقیقی ندارد بپرهیزد . از امام صادق (ع) پرسیدند : حق خدا در خلق چیست ؟ حضرت فرمودند : آن است که آنچه می دانند ، بگویند و از گفتن چیزی که نمی دانند خودداری کنند در چنین وقتی است که حق خدا را ادا کرده اند . آدمی در رویارویی با پرسشی که پاسخش را نمی داند . باید بگوید نمی دانم نه آنکه بگوید خدا داناتر است زیرا چنین سخنی پرسش گر را به تردید می افکند و سوال شنونده را در معرض اتهام قرار می دهد .

روش تدریس :

از نشانه ای قدرت علمی معلم ، شیوه ارائه بحث و تسلط بر مطالب درس است او برای هرچه بهتر و پر بار کردن فضای علمی کلاس و بالا بردن جذابیت آن ، همواره بکوشد به این معنا که با آمادگی ذهنی و خلاقیت فکری ، زمینه انتقال بهتر مطالب را فراهم آورد و بر ترغیب و توجه علمی دانش آموزان بیفزاید و مباحث درس را به گونه ای مرتب و منظم کند که با توجه به فرصت کلاس ، مطلبی فراموش نشود و از قلم نیفتد البته نوع آوری و ابتکار در هر کاری معنای خاص خود را دارد و در اینجا ، به این معناست که معلم در نوع و روش ارائه درس ، صاحب نوآوری باشد و از بیان نو استفاده کند . در غیر این صورت کلاس یکنواخت و فاقد حرکت علمی و انگیزه پژوهشی خواهد بود و از یک سویه بودن بحث پرهیز کند و دانش آموزان را به سوی پرسش گری سوق دهد . این روش توجه و تامل شاگردان را بر می انگیزد و شرکت دادن دانش آموزان در مباحث درسی ، دریچه های دیگری از علم را به روی آنان می گشاید ، همانگونه که امام صادق (ع) می فرماید :« پرسش گری کلید علم است .»

جاذبه معنوی معلم :

معنویت معلم در کنار قدرت علمی او در سامان دهی صحیح شخصیت دانش آموزان موثر است . داشتن روح پاکیزه و با طهارت از نخستین نشانه های معلم با تقواست و این طهارت روحی بر روح و جان دانش آموز نیز اثر می گذارد . نورانیت معلم ، نشانگر روح پاک اوست ،زیرا علم نوری است که در هر غالبی نمی گنجد و به هر قالبی جاری نمی گردد . جز آنکه روح آدمی به درجه والای تقوا و قدیس رسیده باشد . در روایتی از امام صادق (ع) آموده است : « علم به آموختن نیست ، بلکه نوری است در قلب کسی که خدا هدایتش را بخواهد جای می گیرد . » جلوه معنویت معلم این است که تعلیم و تربیت را وظیفه ی الهی بداند البته این بدان معنا نیست که هیچ گونه توجه و چشم داشتی به مسائل مادی نداشته باشد . بلکه معنویت را برتر از امور مادی بداند و به منفعت های مادی چندان توجهی نداشته باشد . در این صورت برکات فراگیرتعلیم وتربیت بر جنبه های مادی زندگی نیز اثر می گذارد . از امام صادق روایت است که فرمود : « آنکس که سخن علمی را به انگیزه سود دنیایی بخواهد ، از بهره اخروی نصیبی ندارد و کسی که آن را برای خیر و رهاورد آخرت می جوید ، خدا به او خیر فراگیر دنیا و آخرت را خواهد بخشید .»معلم باید وظیفه ی خود را جدی بگیرد و آن را امری حاشیه ای نداند زیرا چنین روحیه ای میزان محبوبیت علمی و اخلاقی او را کاهش می دهد . داشتن حس مسئولیت و وظیفه شناسی در قبال تدریس از سرمایه های معنوی معلم است . جلوه آشکار چنین روحیه ای نظم و انضباط حضور به موقع ، بهره گیری از تمام فرصت ها و پدید آوردن روح تحقیق و توجه به سلامت اخلاقی دانش آموز است .

نشاط و شادابی اخلاق معلم :

معلمی موفق است که نهاد کلاس و کلامش بر پایه روانی شاد و رویی گشاده بنا شده باشد . از این رو ناراحتی های احتمالی بیرون از محیط تدریس نباید به صحنه درس و کار علمی او وارد شود ، زیرا بر کارش تاثیر منفی خواهد گذاشت به همین دلیل در فرهنگ دینی ، بر اظهار شادابی حتی در حالت غم و اندوه تاکید شده است . امام علی (ع) می فرماید : مومن واقعی شادی اش را پیدا و اندوهش پنهان است . متانت و ادب معلم در شیوه نگاه ، کلام ، لباس پوشیدن ، راه رفتن و نشست و برخاستن آشکار می شود . معلم در عین نرمی و فروتنی باید سنگین و باوقار باشد از شوخی زیاد و ناروا بپرهیزد . امام صادق (ع) می فرماید : شوخی زیاد ، موجب شکستن شخصیت و مایه آبروریزی انسان و یا جرأت دیگران می گردد .

صداقت و امانت داری معلم :

معلم باید صادق و امانت دار باشد زیرا این ویژگی از والاترین ارزش های اخلاقی به شمار می رود در کلام دیگری از امام صادق (ع) آمده است : « خداوند متعال هیچ پیامبری را جز به راستگویی و امانت داری نسبت به همگان ، چه خوبان و چه بدان فرا نخوانده است و معلمی نیز شغل پیامبری است و باید مانند پیامبر مشی کرد . » در حقیقت دانش آموزان امانتی هستند که به مدرسه سپرده می شوند و این معلم است که باید با تلاش و بهره گیری از همه ظرفیت های تعلیم و تربیت ، آنان را به سر منزل مقصود رهنمون کنند . در کار علمی سخنی درست و پذیرفته است که محققانه باشد و معلمی امین است که نگرش و نگاهش تربیت ساز و اخلاق آفرین باشد . از این رو ، معلم باید همواره مراقب گفتار و رفتار خویش باشد . یک معلم شایسته از رفتار ناپسند دانش آموز بی اعتنا نمی گذرد بلکه با درستی و خیراندیشی در صلاح او می کوشد .

مهر و محبت معلم :

هرچه پیوند عاطفی میان معلم و دانش آموز عمیق تر باشد ، شوق علمی دانش آموز بیشتر می شود در حقیقت مهر و محبت معلم ، راه ارتقای علمی و اعتلای اخلاقی را برای شاگردان هموار می سازد اگر معلم بخواهد نفوذ کلام داشته باشد این ویژگی ، سبب تسلط روحی معلم بر فضای دل و جان شاگردان می شود و آنان همواره او را به عنوان رهبری سازنده خواهند پذیرفت . بردباری و نرم خویی ، یکی از شرایط برقراری چنین ارتباط تاثیر گذاری است . امام سجاد (ع) می فرماید : از حقوق شاگردان بر معلم آن است که به آنان به درشتی و سختی رفتار نکند . نرم خویی معلم سبب ارتباط آسان دانش آموز با وی می شود و از راهنمایی های رحمت آفرین او استفاده می برد لباس بردباری و فروتنی برتن کند ، این ارتباط ماندگار و ثمر بخش خواهد بود . امام علی (ع) می فرماید : دانشمند ۳ نشانه دارد : دانش ، بردباری و سکوت

تلاش معلم برای تربیت دینی دانش آموز:

معلم همواره دو وظیفه بر عهده دارد: یکی آموزش و دیگری پرورش. نتیجه ی آموزش، عالم شدن است و فایده پرورش، انسان شدن. علم و ایمان مکمل یکدیگرند و وجود عالم بی ایمان و مومن نادان، برای جامعه زیان بار است. پس معلمان در کنار تربیت علمی باید به رشد دینی دانش آموزان نیز بپردازد. حضرت علی(ع) درباره تربیت پذیری نوجوانان می فرماید:«قلب نوجوان مانند زمین کاشته نشده آماده پذیرش هر بذری است که در آن پاشیده شود.» یکی از روش های تربیت دینی، به کارگیری پند و اندرز است که اگر بجا و مناسب از آن استفاده شود بسیار مؤثر است:

نصیحت که خالی بود از غرض                            چو داروی تلخ است، دفع و مرض

البته ممکن است آثار پند و اندرز، فوری نباشد ولی در دراز مدت اثر خویش را نشان می دهد.ممکن است دانش آموز مطالب علمی را فراموش کند ولی به سختی مطالب دینی و اخلاقی را از یاد خواهد برد.

نقش تربیتی معلم:

تعبیر نقش تربیتی معلم که در امتداد طرح تعمیم فعالیت های پرورشی مطرح است مفهوم تلفیق را نیز به همراه دارد یعنی معلم در همان ساعاتی که به فعالیت آموزشی اشتغال دارد، به دلیل رعایت برخی ملاحظات، نقش تربیتی نیز ایفاد می کند. در این صورت آن علمی که دانش آموز به کمک معلم به آن دست می یابد، تبدیل به مجاب نمی شود و غرور و جهل مرکب را دامن نمی زند، بلکه تبدیل به نوری که در قلب و مرکز وجود دانش آموز قرار می گیرد و او را از ظلمات جهل خارج می سازد. این در صورتی است که علم، تبیین کننده ی اراده و فعل خدا باشد. ایفای نقش تربیتی معلم به پیش نیازهایی احتیاج دارد که اگر مورد توجه قرار نگیرد، نقش تربیتی یاد شده مؤثر نخواهد بود.

 پیش نیازها:

۱- معلم برای رسیدن به مقبولیت نزد دانش آموز تلاش می کند.

 ۲- معلم با محبت، صداقت و تکریم نسبت به دانش آموز، در نزد او به مقبولیت و محبوبیت می رسد.

۳- معلم مراقبت می کند که به مقبولیتش آسیب وارد نشود.

 ۴- معلم خود عامل است و ترجمان آموزنده های دینی است خصوصا اگر به احکام دینی اشراف داشته باشد.

۵- معلم اگر از معرفت نسبی در مورد انسان شناسی واژه های اقبال قلوب و ایجاد رغبت در متعلم برخوردار باشد، با مخاطب شناسی صحیح نسبت به خود اعتماد سازی می نماید.

 ۶- معلم به زمینه سازی برای ورزیدگی سمعی و بصری و افزایش دقت در حواس دریافت کننده ی پیام (دانش آموزان) همت می گمارد.

 ۷- معلم به تک تک دانش آموزان اعتنا می کند و به تشخیص طلبی آنان و حفظ کرامتشان توجه دارد.

«نماز» بزرگترین عامل تربیت دانش آموزان:

بعضاً به نظر می رسد عده ای از دانش آموزان در مدارس نسبت به نماز کاهل اند! این مسئله بر می گردد به خانواده های چنین دانش آموزانی که یا به نماز یا نماز خوانی بی توجه اند و فرزندانشان را به خواندن نماز در وقت فضیلت عادت نداده اند یا به علت عدم کنترل فرزندانشان با دوستان ناباب کاهل در نماز، مأنوس و همراز و هم سخن و همبازی و همدرس شده اند و از نماز فاصله گرفته و در نتیجه دچار غفلت و جهل و نا آگاهی شده اند و با روح نماز و فلسفه و رمز و رازهای نماز  و نیز با اثرات و برکات آن نا آشنایند و نمی دانند که نماز به زندگی  انسان معنا و جهت می دهد. نماز فضایل، نیکی ها و ارزش ها را در انسان و اجتماع پرورش می دهد.نمی دانند که نماز روح نظم و انضباط، طهارت و نظافت و وقت شناسی را در وجود انسان تقویت می کند و بزرگترین عامل تربیت انسان است. بنابراین ما مربیان و معلمان و مسئولان آموزشگاه باید نسبت به سه عامل غفلت: ۱-  بی خبری دانش آموزان ۲-  بی توجهی اولیاء به نماز  ۳-  دوستان ناباب و کاهل نماز، بسیار حساس باشیم و در جهت رفع این و نواقص و موانع گام های مؤثری برداریم. ما معلمان باید به دانش آموزان بگوییم که فلسفه نماز، یاد خداست .

«ای اهل ایمان خدا را بسیار یاد کنید. (احزاب/۴۱) »

 یاد خدا بسیاری از فضایل را در انسان زنده می کند. ریشه ی واقعی خیلی از ارزش های اخلاقی و تربیتی و نیز روح همه عبادت ها، یاد خداست. ما معلمان دانش آموزان را با اهمیت نماز آشنا کنیم. نزد خدا از میان واجبات و مستحبات شرعی که بیش از همه موجب سعادت انسان ها خواهد بود، اهتمام به نماز است. نماز عمود دین، مایه خشنودی خدا، معراج مؤمن کفاره گناهان و نهر شستشوگر آلودگی هاست. نماز حقیقتی است که از هنگام شروع زندگی به وسیله حضرت آدم در کره ی زمین از جانب حضرت حق بر همه مکلف شد. ما معلمان اثرات و برکات نماز را باید برای دانش آموزان تبیین کنیم. نماز معراج مؤمن وسیله کمال و نزدیکی انسان به سوی خداست. نماز باعث می شود انسان در هر کاری خدا را حاضر و ناظر خود بداند و مراقب خود باشد و یاد دهند که نماز گناهان را از بین می برد و نماز اضطراب ها، دغدغه ها و استرس ها و به بن بست رسیدن ها و نا امیدی ها را از بین می برد و آرامش را به ارمغان می آورد. توجه دادن دانش آموزان نوجوان به نماز و عبادت، ایجاد رابطه انس بین او و خدا، نه تنها احساسات مذهبی او را اقناع می کند بلکه تمایلات طبیعی و هواهای نفسانی او را هم مهار کرده و رفتار او را تحت کنترل در می آورد و از همه ی آن ها مهم تر اینکه احساس رنج درونی، فشار عاطفی، نگرانی، ترس، آشفتگی، احساس گناه شدید که از ویژگی های این دوره است از بین می برد. نماز خودبینی و غرور انسان را از بین می برد نماز یک تمرین وظیفه شناسی است. انسان را به نظم و انضباط و وقت شناسی در زندگی تشویق می کند. نماز یاری گر و مددکار انسان است.نماز فاصله ها را در هم می شکند. با ورود نمازخانه، مدیر، مربی، معلم و دانش آموز همه در کنار هم قرار می گیرند. همه بندگی و کوچکی خود را فریاد می زنند و همه سر به سجده فرود می آورند وقتی فاصله ها از میان برود دوستی ها بیش تر و محبت افزون تر می شود. دانش آموز بدون هیچ گونه نگرانی پیشنهادات و انتقادات خود را اظهار می کند و فضای مدرسه، فضایی معنوی و روحانی می شود. نماز یک معامله پرسود و با برکت است. خداوند می فرماید: شما مرا یاد کنید من هم شما را یاد می کنم.(بقره/۱۵۲).  یاد ما از خداوند برای او سود ندارد ولی یادی که خداوند از ما می کند لطفش را نصیب ما می کند.دعای ما را می پذیرد مشکل ما را حل می کند در نماز انسان مورد توجه خاص خداوند قرار می گیرد و خداوند اجر و پاداش عظیمی به نماز گزاران عطا می فرماید. نماز یاد خداست و یاد خدا آرامش بخش است و آرامش حاصل از نماز، حافظه را قوی تر، تمرکز را بیش تر و خلاقیت و ابتکار را افزون تر می کند به همین خاطر است که دانش آموزان نماز خوان در تحصیل علم و دانش موفق تراند. باید به دانش آموزان تفهیم کنیم که نماز تنظیم کننده ی سه رابطه است:

۱-  رابطه ی انسان با خدا: دانش آموزان باید بدانند که در مقابل خدا ایستاده اند و با او سخن می گویند. بنابراین در رابطه با خدا باید ادب حضور را رعایت کنند نمازشان را با آرامش و به موقع بخوانند، آداب و احکام نماز را رعایت کنند. تا کبریایی و عظمت خدا در دلشان جای گیرد .

۲-  رابطه ی انسان با دنیا و مردم دنیا:  دانش آموز باید بداند که برای قبولی صحت نماز باید جسم و روح و لباس و مکان نمازگزار پاک و طاهر باشد.حق الناس بر عهده نداشته باشد کینه و دشمنی از مؤمنی در دل نداشته باشد در قول و فعل و دوستی ها و… باید صداقت داشته باشد. ریا و نفاق و فتنه در وجودش نباشد .

۳-  رابطه ی انسان با خودش: دانش آموز باید بداند که فقط بنده ی خداست و سر تعظیم فقط در برابر او فرود می آورد در اندیشه و کردار و گفتارش فقط خدا را در نظر دارد و همه چیز در نظرش کوچک و حقیرند.

 راه کارهای عملی جهت جذب دانش آموزان به نماز:

۱-  خداوند می فرماید: هرچه زودتر به سوی ذکر خدا بشتابید.(جمعه/۹)  در اذان و اقامه گفته می شود بشتابید برای نماز، بشتابید برای رستگاری و بشتابید برای کارهای خیر. یعنی خداوند می فرماید در نیکی ها و اعمال خیر بر یکدیگر سبقت جویید.(بقره/۱۴۸)  دانش آموزان باید عشق و عطش معلمین و مسئولین مدرسه را به هنگام نماز ببینند. معلم هنگام شنیدن صدای اذان باید درس را متوقف کند و به دانش آموزان بگوید بچه ها عجله کنید وقت نماز است باهم برویم وضو بگیریم و برای نماز آماده شویم. بنابراین باید عملا اعتنا به نماز را به دانش آموزان بیاموزیم که نماز اصلی ترین جایگاه را در زندگی انسان دارد رفتار معلم مورد مشاهده ی دانش آموزان است. نماز را باید غیر مستقیم ترویج کنیم تا نتایج عمیق و ماندگاری درپی داشته باشد. باید بدانیم که یادگیری های ضهنی و محفوظاتی ناپایدار و فراموش شدنی هستند اما یادگیری های مشاهده ای و غیرمستقیم بهترین یادگیری اند، پس بکوشیم الگوی مناسبی باشیم.

۲-  آیات و روایاتی را برای دانش آموزان کاهل و سهل انگار در نماز، بخوانیم و تفسیر کنیم:

«کسانی که نماز را ضایع نمودند بزودی کیفر گمراهی خود را خواهند یافت » (مریم/۵۹)

«پس وای برآن نمازگزاران که در نماز خود سهل نگاری می کنند همان کسان که ریا می کنند»(ماعون/۶-۴)

 پیامبر اکرم(ص)  فرمودند: فردای قیامت به شفاعت من نمی رسد کسی که نماز واجبش را در وقتش بجای نیاورد و به تأخیر افکند. (انوار الصلوه-صفحه ۴۶)

۳- دانش آموزان کاهل در نماز را شناسایی کنیم و از طریق اقدام پژوهی، بتدریج با صبر و انعطاف پذیری مشکل را حل کنیم از سر زنش و نکوهش و نیز مقایسه دانش آموزان بی توجه به نماز با دانش آموزان نماز خوان خودداری کنیم زیرا گذشته از حس حسادت در دانش آموزان، خود کم بینی و نیز حس ناخوشایندی نسبت به نماز در آنان ایجاد می کند.نقش دوستان و همسالان در این امر بسیار مهم است.بنابراین باید سعی کنیم تا بین دانش آموزان نمازخوان و مذهبی با چنین دانش آموزانی دوستی ایجاد کنیم و رفتارشان را زیر نظر داشته و کنترل کنیم تا به نتیجه مطلوبی برسیم.

۴-  ما باید دانش آموزان را با نماز، احکام نماز، قرائت نماز و آثار نماز آشنا کنیم. اما باید بدانیم که یادگیری همان عملکرد نیست، چه بسا دانش آموزی نماز و احکام نماز را می داند اما به نماز اهمیت نمی دهد، به احکام آن عمل نمی کند و اگر عمل می کند کاهل است. ما باید بکوشیم تا با صمیمیت و محبت، الگو بودن، تشویق و فرصت دادن، بتدریج یادگیری آنان را به عمل پیوند بزنیم.

۵- نمازخانه مدرسه را به یک مرکز فعال فرهنگی-مذهبی تبدیل کنیم. میحیطی بانشاط، مناسب، زیبا، معنوی، تمیز، معطر، آراسته و جوان پسند بسازیم.کتابخانه ای اختصاصی به شیوه ی باز در نمازخانه تدارک ببینیم. جلسات پرسش و پاسخ، مسابقات، دینی، سخنرانی های مذهبی و حتی برخی از کلاس های درسی را در آنجا برپا کنیم و اداره ی نمازخانه و برگزاری چنان برنامه هایی را به دانش آموزان واگذار نماییم.

۶-  نماز نیاز فطری انسان برای رسیدن به کمال مطلوب است ما مکلفیم برای رسیدن به کمال و خود شکوفایی، نماز بخوانیم. همانگونه که مکلفیم برای سلامتی، بهداشت را رعایت کنیم. حیات نماز به حضور قلب است. پس روی مسئله ی حضور قلب تکیه کنیم و دانش آموزان را با حقیقت و روح نماز آشنا کنیم و یاد آور شویم که نماز ظاهر و نیز روح باطنی دارد. شرط قبولی نماز، حضور قلبی و نهادینه کردن یاد خدا در روح و روان است. لذا برای حضور قلب باید در محتوا و معانی نماز تدبر و تفکر و تعمق کنیم باید غرق در مناجات شویم و تمام توجه ما به سوی خدا شود. نماز را در وقت فضیلت و به جماعت بخوانیم و آن را به بهانه کار به آخر وقت موکول نکنیم، زیرا آنجا که درگیری و تلاش بیشتر است نیاز به نماز هم بیشتر است. انسان معمولا در شب ها درگیر مسائل زندگی نیست از این رو از اعشا تا صبح هیچ نمازی واجب نیست. ولی نیاز معنوی انسان در روز بیشتر است.

۷-  به دانش آموزان بگوییم که اگر نماز برایمان سنگین و خسته کننده شد بدانیم که از خدا فاصله گرفته ایم.در نماز حضور قلب نداریم. توفیقمان کم شده است. این خود هشدار و زنگ خطر بزرگیست. امام سجاد(ع) در دعای سحر ماه رمضان که نامش دعای ابوحمزه ثمالی است در ضمن مناجات های خود فلسفه ی سنگینی نماز را تحلیل می کند و می گوید: خدایا چرا هنگام نماز شادمان نیستم؟ شاید مرا از درگاه خود رانده ای، شاید به خاطر یاوه گویی ها توفیقم کم شده، شاید مرا صادق نمی دانی، شاید رفیق بد در من اثر گذاشته و… به هر حال سنگینی نماز برای مؤمن خطر است.

۸-  بکوشیم و مقید باشیم و به دانش آموزان توصیه کنیم تا نماز از را همیشه به جماعت برگزار کنند «نماز را بپا دارید و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید» (بقره/۴۳).  نماز مانند بسیاری از اعمال عبادی دیگر مانند حج و جهاد و… هنگامی به والاترین درجه ی خود می رسد و مورد قبول واقع می شود که همراه با دیگران اقامه شود. در اهمیت نماز جماعت همین بس که امام خمینی(ره) فرموده اند: حاضر نشدن به نماز جماعت از روی بی اعتنایی جایز نیست و سزاوار نیست که انسان بدون عذر، نماز جماعت را ترک کند.

۹-  دانش آموزان را با حقیقت این جهان که مزرعه آخرت است آشنا کنیم، نعمت هایی را که خدا به ما ارزانی داشته به آنان یاد آوری کنیم تا شاکر نعمات الهی باشند و به آنان بگوییم که نماز بهترین نوع شکر گذاری است که خداوند خود این گونه شکرگزاری را به انبیاء آموخته است.

۱۰-  برای گرایش و جذب بیشتر دانش آموزان به سوی نماز، بهتر است آنان را با داستان عارفانه و زاهدانه مفاخر و بزرگان دین و دانش آشنا کنیم تا بدانند آن بزرگان بر نماز در وقت فضیلت چگونه مقید بوده اند و با روحیات و افکار و اعمال آنان آشنا شوند و از آن درس بگیرند.

۱۱-  به شخصیت دانش آموزان احترام بگذاریم و از سخت گیری های بی جا، رفتار تحکم آمیز، امر و نهی های مکرر و موعظه های پی در پی دوری کنیم. دانش آموزان را به طور غیر مستقیم کنترل کرده و برنامه هایشان را زیر نظر داشته و در مواقع خاص راهنمایی های لازم را انجام دهیم و در این راه با توکل به خدا و استعانت از او، از خانواده و دوستان دانش آموز کمک بگیریم و به این امر واقف باشیم که برای نوجوانان مسائل فقط از مجرای رفاقت و دوستی و محبت قابل دریافت است. ما باید ابتدا با شیوه های علمی به دانش آموزان نزدیک شویم، با آنان ارتباط برقرار کنیم، سپس با استفاده از روش های جذاب و مؤثر، سیمای زیبای نماز را برایشان ترسیم کنیم.

۱۲-  روحیه مستقل بودن را برای انجام فرایض دینی در دانش آموزانمان ایجاد کنیم تا آنان به نگاه ها، سخن ها، ایماها و اشاره ها وحتی بی ادبی های برخی افراد غافل توجهی نکنند. خود را بنده خدا بدانند و به انجام فرایض بیندیشند به دیگران کاری نداشته باشند. وقتی صدای اذان را می شنوند ا گر در کلاس اند، با کسب اجازه، کلاس را ترک کنند و به نماز بپردازند. اگر مشغول گفت و گو با دوستان اند از آن ها خداحافظی کنند و نماز را اقامه کنند.اگر در کتابخانه اند کتاب و مطالعه را کنار بگذارند. اگر در خانه در کنار مهمان نشسته اند، چند دقیقه ای آن ها را تنها بگذارند و بروند نماز بخوانند. ما باید دانش آموزانمان را مستقل بار بیاوریم تا با دیگران کاری نداشته باشند با خود نگوید هر وقت دیگران رفتند و نماز خواندند من هم میروم، بلکه بگوید من میروم دیگران خواستند می آیند و نخواستند نیایند من به عنوان  عبد خدا، وظیفه ام را انجام می دهم.

۱۳- سعی شود هر روز یکی از دانش آموزان به طور زنده اذان بگوید و سرویس بهداشتی مناسب با شیر آب گرم و به اندازه کافی برای وضو گرفتن بسیار مهم است.

۱۴-  از ائمه جماعت که از حوزه علمیه اعزام می شوند آنان که آراسته و مهربان و با محبت و منظم و وقت شناس هستند و آگاه به علوم اسلامی و مسائل روز و آشنا به روان شناسی تربیتی اند استفاده شود.

۱۵- امام جماعت از سخنرانی های طولانی و تکراری اجتناب کند جلسات پرسش و پاسخ برگزار نماید  با طرح سوالاتی در هر جلسه، به دانش آموزانی که جواب صحیح می دهند جوایزی چون مهر کربلا، عطر، تسبیح، سجاده و یا کتاب اهدا کند.

نتیجه گیری:

امید است تا با بکار گیری این راه کارها، نورانیت نماز، مدرسه هارا فرا گیرد و فضای مدرسه ها از عطر دلاویز نماز و معنویت سرشار شود در چنین فضایی است که دانش آموزان ضمن بهره مندی از اثرات و برکات نماز، در مدرسه احساس شادی و طراوت و آزادی و امنیت خاطر می کنند. حس تعاون، همکاری، هم فکری و دوستی در میان همگان ایجاد می شود عزت نفس دانش آموزان را تقویت می شود. روحیه ی مسئولیت پذیری شان افزایش می یابد. ارتباط عاطفی با احترام متقابل نسبت به یکدیگر و ارزش قابل شدن برای یکدیگر در میان شان تقویت می شود و در نهایت زمینه ی تعلیم و تربیت و رشد و تکامل دانش آموزان برای رسیدن به سعادت و کمال که همان قرب الهی است میسر می شود.

به امید آن که بتوانیم در پرتو نماز دانش آموزانی متدین، مؤمن و پایبند به ارزش های اسلامی تربیت کنیم.

برای مشاهده مطالب بیشتر اینجا کلیک کنید.

ما را در شبکه های اجتماعی اینستاگرام، تلگرام و آپارات دنبال کنید

لطفا رضایت خود را از نوشته بالا با رای دادن به ستاره های پایین مشخص نمایید: